رُباب

رباب (Rabab) نام نو معرب یک ساز قدیمی و باستانى است که خاستگاه از آریانای کهن، خراسان دوره اسلامی و افغانستان امروز که هم‌اکنون در قسمت‌های سیستان و بلوچستان و افغانستان کنونی می‌باشد. به روایت تاریخ: این سازواره باهمین نام رباب بیش از یک هزار سال قدمت داشته است. نام پارسى اش رواده مى باشد. در متون باستانى و یونانى این سازواره در دوران هخامنیشیان به یونانى و بویژه در لاتینى "پندورا پرزاروم" ( Pandura Persarumو یا Pandora Persarum) نگاریده شده است. نامهاى دیگربه زبان فارسى هم دارد. گفته مى شود که شخصی بنام «نتن خان» در عصر اکبر شاه، سازواره با پیشینه هزارها ساله را به گونه زمان سومین پادشاه از سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند در قرن ١٦ میلادى در دامنه‌های پامیر بدخشان شکل نو داده بوده باشد.این ساز آرشه اى همین امروز در پامیر به زبان پارسى رواوه نامیده مى شود و بدن اش مانند رباب کوچک دو کاسه اى است که نخست به شکل ساز آرشه یی بوده و با آرشه یا کمان نواخته می‌شده اما به مرور زمان تکامل یافته و در نهایت، امروز با ناخنک یا شهباز نواخته می‌شود. ساز اخیر قبلاً دو سیم داشته که بعدها یک سیم دیگر به آن اضافه شده‌است. این ساز با کمانه به صدا درآمده و همان است که ما امروز آن را کمانچه می‌نامیم. از نوازندگان این ساز در افغانستان می‌توان به استاد رحیم خوشنواز و در ایران می‌توان به استاد بیژن کامکار و استاد حسین علیزاده اشاره کرد. برای خواندن ادامه این مطلب بر روی فلش قرمز در بالای مطلب کلیک کنید.